در حال حاضر یکی از مسائلی که در اقتصاد کشور مطرح است کمبود منابع ارزی
به واسطه تحریم‌های موجود بانکی و نفتی است. اگر چه نمی‌توان منکر تاثیر
منفی تحریم‌های بانکی و نفتی شد که کمترین اثر آن اخلال در روند تجارت
خارجی کشور است اما با این حال و بر فرض نبود مشکلات بر سر راه فروش نفت و
نقل و انتقالات بانکی تا چه حد می‌توان منابع ارزی را که عمدتا حاصل فروش
نفت است به اقتصاد کشور تزریق کرد؟ اقتصاد ایران کشش سالانه چند میلیارد
دلار درآمد نفتی دارد و نیازهای اقتصاد کشور به منابع ارزی بهتر است از چه
راه‌هایی تامین شود؟ پیش از این اقتصاددان‌ها بارها شرح داده بودند که
تزریق بیش از حد دلارهای نفتی باعث مشکل انفجار تورمی خواهد شد؛ اتفاقی که
سال گذشته رخ داد. از سوی دیگر سال‌هاست که گفته می‌شود باید به سمت
اقتصاد بدون نفت رفت و از درآمد نفت برای ذخیره ارزی و سرمایه‌گذاری‌های
بلند مدت استفاده کرد. سوال اینجاست چگونه می‌توان به سوی اقتصاد بدون نفت
رفت.
هر چند در سال‌های بعد از جنگ تحمیلی بارها تاکید شده بود که باید به سوی
اقتصاد بدون نفت رفت، اما اولین تلاش واقعی برای کاهش تکیه به درآمد نفتی
در ابتدای دولت اصلاحات رقم خورد. با کاهش قیمت جهانی نفت، در سال 1377
تصمیم گرفته شد تا سهم درآمد نفتی در بودجه به حداقل برسد. این روند تا
آخرین سال‌های دولت هشتم نیز ادامه پیدا کرد. در آخرین بودجه ارسالی توسط
دولت محمد خاتمی به مجلس، قیمت نفت در هر بشکه تنها 16 دلار پیش‌بینی شده
بود. اما با روی کار آمدن دولت محمود احمدی‌نژاد او تلاش کرد تا بخش
بیشتری از درآمدهای نفتی را به کار گیرد. همان زمان نمایندگان مجلس از جمله
حسن سبحانی و احمد توکلی نسبت به موافقت با درخواست احمدی‌نژاد هشدار
دادند و دولت وقت را در استفاده بیش از اندازه دلارهای نفتی و تزریق آن در
اقتصاد کشور بر حذر داشتند. سبحانی معتقد بود اقتصاد کشور 12 تا 16
میلیارد دلار کشش جذب دلار نفتی دارد و به ازای هر یک میلیارد دلار اضافه
هم یک درصد تورم اضافه خواهیم داشت. با این همه احمدی‌نژاد با واردات
بی‌رویه باعث پایین نگاه داشتن مصنوعی تورم در دولت خود شد؛ اما در این
میان بسیاری از کارگاه‌های کوچک تولیدی توان رقابت را با اجناس ارزان
وارداتی از دست دادند که آثار آن مانند رشد منفی اقتصاد و بیکاری فزاینده
هنوز دست از سر اقتصاد کشور بر نداشته است.
با این همه در میان اقتصاددانان و کارشناسان درخصوص سقف استفاده از درآمد
نفت در اقتصاد کشور توافقی یک شکل وجود ندارد. مهدی تقوی یکی از
اقتصاددانانی است که معتقد است، تزریق درآمد نفتی اگر به منظور
سرمایه‌گذاری و توسعه صنایع شود ایرادی ندارد، هر چند باید سقفی برای این
موضوع هم در نظر داشت. مقداد نجف‌نژاد عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس هم
با اشاره به رقم مورد اشاره حسن سبحانی در جریان تصویب بودجه در سال 1385
می‌گوید: «هر چند شرایط فعلی کشور نسبت به آن روزها کاملا تفاوت کرده است و
می‌توان رقم بیش از 16 میلیارد دلار را در نظر گرفت، اما کمتر اقتصاددانی
هست که جان کلام سبحانی درخصوص مضر بودن تزریق بیش از اندازه درآمدهای
نفتی را قبول نداشته باشد.»