چالش های اقتصادی پیش روی روحانی از نگاه استاد دانشگاه بیرمنگام

رابرت جی آر الیوت سرپرست گروه اقتصاد و دانشیار در رشته اقتصاد بین الملل در دانشگاه بیرمنگام است.

وی مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد خود در رشته اقتصاد را از دانشگاه‌های لستر و اسکس و مدرک دکترای خود را از دانشگاه ناتینگهام اخذ کرده است.

گرایش تحقیقاتی وی تجارت بین الملل، اقتصاد کار و اقتصاد زیست محیطی و کار و توسعه با محوریت اقتصاد جهانی شدن است.
  
این استاد دانشگاه بیرمنگام بر این باور است که با وجود برخی مشکلات سیاسی، دولت روحانی باید یارانه‌ها را قطع کند، چون یارانه‌ سوخت و دیگر یارانه‌ها به اقتصاد ایران ضربه می‌زنند.

وی معتقد است که دولت روحانی باید مشکلات پیش روی دولت خود را به آگاهی مردم برساند تا برای تصمیم‌های دشوار و غیر‌محبوب حکمی قانونی وجود داشته باشد.

الیوت با باور به وجود برخی مشکلات پیش روی این کشور معتقد است که ایران هم‌چنان ذخایر ارزی قابل ملاحظه ای برای واردات و بدهی‌های نسبتا کمی دارد.

دیگر نظرات این اقتصاددان مسلط به حوزه اقتصاد بین الملل را در گفت وگوی اختصاصی با خبرگزاری فارس بخوانید.

• روحانی باید مشکلات زیادی را بررسی کند

فارس: با توجه به پیروزی دکتر روحانی در انتخابات ریاست جمهوری پیشنهاد اقتصادی شما به این دولت چیست؟

الیوت: همان‌طور که می دانید این یک موقعیت اقتصادی و سیاسی پیچیده است. با این حال امیدوارم که نظرات من بتواند سودمند باشد. تردیدی نیست که حسن روحانی در حالی دولت را قبول کرده که شرایط اقتصادی نامناسب است. همچنین تحریم‌های جهانی بی تردید آسیب‌هایی به اقتصاد ایران وارد کرده‌اند. مشکلات از این قرارند که بندرهایی که روزی بسیار پرمشغله بودند اکنون از فعالیت کمتری برخوردارند و خزانه‌ دولت نیز بودجه‌ کافی ندارد. با وجود نرخ تورم بالای 40 درصد و نیز درصد بالای بیکاری و رشد اقتصادی بسیار کم، روحانی باید مشکلات زیادی را بررسی کند.

• یارانه ها قطع شوند

فارس: با وجود این مشکلات پیشنهاد شفاف شما چیست؟

الیوت: چیزی که کمتر به آن رسیدگی می‌شود وضعیت بخش کشاورزی است. روحانی باید برای جبران سوءمدیریت اقتصادی پیشین، اقتصاد را مدرنیزه کند. انتخاب کابینه‌ مناسب نیز اهمیت بسیار زیادی دارد.

رسیدگی به مشکل آب بسیار مهم و بر توانایی ایران برای تولید غذای متناسب با جمعیت تاثیرگذار است. یک مشکل این است که یارانه‌ سوخت و دیگر یارانه‌ها به اقتصاد ضربه می‌زنند (و آلودگی زیادی تولید می‌کنند). یارانه‌ها باید قطع شوند، ولی این کار از نظر سیاسی بسیار دشوار خواهد بود.

• مردم از مشکلات آگاه شوند

یکی از اولین مسایلی که روحانی باید در نظر بگیرد، وضعیت آمار رسمی است. اگر این مشکل به سرعت بررسی شود، تمام کشور از مشکلات پیش روی دولت جدید آگاه شده تا برای تصمیم‌های دشوار و غیر‌محبوب حکمی قانونی وجود داشته باشد.

• اصلاح نرخ ارز تداوم یابد

یکی از تصمیم‌های دشوار دیگر، ادامه‌ اصلاح نرخ ارز است که ممکن است، باعث افزایش قیمت‌ها شده، ولی در درازمدت سودمند خواهد بود.

• همکاری سازنده با جهان برای تغییر در تحریمها؛ یک تصمیم سیاسی برای ایران

فارس: به نظر شما ایران چگونه می تواند بر تحریم‌های اقتصادی غلبه کند؟

الیوت: غلبه بر تحریم‌ها کار دشواری است و این تحریم‌ها منجر به کمبود در واردات کالاهای اساسی و از آن مهم‌تر کمبود ذخایر ارزی از صادرات نفت خواهند شد. همکاری سازنده با جامعه جهانی برای هر تغییری در تحریم‌ها لازم است که البته این یک تصمیم سیاسی برای ایران است.

• ادامه تجارت کالاهایی همچون سنگ آهن و پتروشیمی

• امکان کاهش قیمت نفت در سال آینده

با این حال مسأله‌ میزان آسیب تحریم‌ها برای ایران همچنان وجود دارد. واضح است که ایران هم چنان به تجارت کالاهایی چون سنگ آهن و پتروشیمی ادامه می‌دهد، حتی اگر صادرات نفت دچار افت شدیدی شده باشد. کشورهایی که برای پر کردن جای خالی غرب پا به صحنه گذاشته‌اند، عبارتند از روسیه، ترکیه و چین. افت بیشتر در قیمت نفت تاثیر بسیار بزرگتری خواهد گذاشت و امکان کاهش قیمت آن در سال آینده وجود دارد.

• بروز آثار افت اقتصادی روسیه و چین در اقتصاد ایران

فارس: ارزیابی شما از شرایط اقتصادی کنونی در جهان و ایران چیست؟

الیوت : وضعیت کنونی شرایط اقتصاد جهانی نشانه‌هایی از بهبود دارد، ولی این عمدتا نتیجه‌ سیاستهای انبساطی (چاپ پول) در ایالات متحده و اروپا است. بحران یورو و افزایش بدهی در اتحادیه‌ اروپا حاکی از راه درازی است که در پیش رو داریم. اقتصاد جهانی رو به تضعیف به این معناست که مشکلات و مبارزه ایران نیز ادامه خواهد داشت. افت اقتصادی در روسیه و چین آسیب‌های بسیار بیشتری ایجاد خواهد کرد. 

• ذخایر ارزی قابل ملاحظه و بدهی کم ایران

با این حال ایران همچنان ذخایر ارزی قابل ملاحظه ای برای واردات و بدهی‌های نسبتا کمی دارد (حداقل نسبت به اروپا).