وام مسکن؛ خرید یا ساخت؟

حسین‌عبده تبریزی دو هفته پیش -به‌فاصله چندروز پس‌از انتصابش به عنوان مشاور مدیریت و تامین مالی عباس آخوندی در وزارت راه‌وشهرسازی- از بررسی طرح راه‌اندازی صندوق‌های سپرده‌گذاری در بانک‌ها و «پرداخت تسهیلات‌ خرید مسکن به اقشار هدف» از منابع این صندوق‌ها خبر داد

و گفت: با توجه به تاکید وزیر مبنی بر استفاده از راه منطقی «پس‌انداز» برای خانه‌دارشدن متقاضیان، بنا داریم از طریق هماهنگی با بانک‌مرکزی و وزارت اقتصاد، مجوز تاسیس صندوق‌های سپرده‌گذاری مسکن در همه بانک‌های تجاری را دریافت کنیم تا متقاضیان مسکن با سپرده‌گذاری در این صندوق‌ها پس‌از دوره‌ای مشخص، تسهیلات خرید مسکن دریافت کنند طوری که دولت برای گروه هدف یعنی زوج‌های جوان و کم‌درآمدها، بخشی از نرخ سود تسهیلات خرید را در قالب یارانه تقبل کند.

طرح مشاور وزیر راه‌وشهرسازی برای احیای وام خرید مسکن البته به شیوه‌ای متفاوت از سال‌های گذشته، از همان روز اعلام کلیات طرح، مورد نقد برخی کارشناسان مسکن قرار گرفت و منتقدان با دستاویز قراردادن تجربه سال86 که پرداخت وام‌های کلان خرید مسکن توسط بانک‌ها به افزایش نزدیک به دو برابری قیمت مسکن در تهران انجامید، از آخوندی خواستند نسبت به پیشنهادی که مشاور او مطرح کرده است، تجدیدنظر کند.

اتصال مسکن به بازار مالی مدرن

این نشست اگرچه انتظارات وزیر را از بابت همفکری با دست‌اندرکاران نظام تامین‌مالی برای دریافت نسخه‌های عملیاتی، برآورده نکرد و بیشتر به جلسات درددل‌گویی پیمانکاران با دولت شباهت داشت، اما توصیه‌هایی که دو تن از مقامات ارشد سابق و فعلی بانک‌مرکزی و سازمان بورس در پایان نشست خطاب به آخوندی مطرح کردند، نقشه‌راه جامعی برای نحوه خلق تسهیلات مالی در بخش راه‌ومسکن محسوب شد.

وزیر راه‌وشهرسازی پیش‌تر درباره علت تصمیم خود برای فاصله‌ انداختن بین پروژه‌های عمرانی و بانک‌مرکزی، عامل تورم و نقدینگی ناشی از استقراض بانکی را مطرح کرده بود، اما دوشنبه‌شب در نشست خصوصی مشترک با سرمایه‌گذاران این قبیل پروژه‌ها و مدیران بازارهای پول و ‌سرمایه، به روایت جالبی از رییس‌کل بانک‌مرکزی اشاره کرد که نشان داد دولت در این مقطع به اجبار باید راه‌های جدید تامین‌مالی را برای مسکن و سایر پروژه‌های ساختمانی اتخاذ کند.
آخوندی در این نشست اعلام کرد: در وضع موجود، بانک‌مرکزی مدام ما را می‌ترساند و می‌گوید اغلب بانک‌ها قرمز هستند و منابع برای پرداخت تسهیلات ندارند، لذا باید خودمان به فکر تجهیز منابع باشیم و مدل‌هایی را از طریق وزارت اقتصاد به کار بگیریم. همچنین در نظر دارم انحصار وام مسکن و صندوق سپرده‌گذاری را در بانک‌مسکن بشکنم تا پرداخت وام در این حوزه رقابتی شود.