امکان افزایش ۷۵۰ هزار بشکه‌ای تولید نفت ایران

پایگاه اینترنتی کلمبیا تریبیون طی گزارشی نوشت: اگر تحریم‌ها لغو شوند ایران می‌تواند به سرعت حدود نیمی از تولید خود را طی ۱۲ تا ۱۸ ماه احیا کند که معادل ۵۰۰ تا ۷۵۰ هزار بشکه در روز است.

به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از پایگاه اینترنتی کلمبیا تریبیون، موج جدید تولید نفت توسط کشورهای غیر‌عضو اوپک، موجب کاهش میزان تاثیرگذاری این کارتل نفتی بر بازار جهانی شده است.

بر‌اساس این گزارش، میزان تولید در آمریکا به حدود 8 میلیون بشکه در روز رسیده است که بالاترین میزان از دهه 1980 تاکنون است.

   در مناطق دیگر نیز نظیر کانادا و احتمالا برزیل  میزان تولید نفت افزایش خواهد یافت. به علاوه در داخل اوپک، کشورهایی نظیر ایران و عراق، طرح‌هایی بلندپروازانه برای افزایش میزان تولید نفت خود دارند. در حالی که افزایش تولید در بیرون از اوپک قابل مدیریت است، همزمانی آن با طرح‌های ایران و عراق، می‌تواند تهدیدی جدی برای قیمت‌های نفت در نیمه دوم دهه کنونی باشد.

به دنبال توافق هسته‌ای ماه نوامبر و تلاش برای دستیابی به یک توافق درازمدت، رییس‌جمهور جدید ایران تلاش می‌کند، میزان تولید نفت این کشور را طی 6 ماه آینده به سطح قبل از تحریم‌ها یعنی 2/4 میلیون بشکه در روز برساند و طی 18 ماه آینده نیز این رقم را به بیش از 6 میلیون بشکه در روز یعنی بیشتر از میزان نفت تولیدی در قبل از انقلاب افزایش دهد.

اگر بخواهیم شفاف سخن بگوییم، رسیدن به این ارقام در بازه‌های زمانی تعیین‌شده امکان‌پذیر نیست، اما افزایش قابل توجه تولید ایران امکان پذیر است.

افزایش میزان تولید نفت برای ایران آسان‌تر از عراق است، زیرا محدودیت‌های پیش روی این کشور عمدتا ناشی از تحریم‌ها که عاملی خارجی است ناشی می‌شود. همانگونه که در کشورهای دیگر دیده شده است، معمولا وقتی پس از تغییر رژیم، تحریم یا دیگر عوامل تولید نفت مختل می‌شود، سطح تولید به ندرت به سطح قبل از اختلال باز‌‌می‌گردد اما کارشناسان انرژی معتقدند اگر تحریم‌ها لغو شوند ایران می‌تواند به سرعت حدود نیمی از تولید خود را طی 12 تا 18 ماه احیا کند  که معادل 500 تا 750 هزار بشکه در روز است.

در دراز مدت برخی دلایل وجود دارند که موجب می‌شوند متقاعد شویم ایران می‌تواند به روند قبلی بازگردد و سطح تولید خود را به میزان قبل از تحریم‌ها افزایش دهد، اما این کار چند سال طول خواهد کشید، نه چند ماه. تمامی این اتفاقات البته به تحولات ژئوپلتیک مانند روند پیشرفت مذاکرات هسته‌ای بستگی دارد که می‌تواند روند افزایش تولید را سریع‌تر یا کندتر کند یا حتی به کلی متوقف نماید. پس از شروع روند افزایش تولید، ایران احتمالا به آهستگی میزان تولید روزانه خود را حدود 250 تا 300 هزار بشکه در هر سال افزایش می‌دهد و موجب خواهد شد که تحقق هدف دولت روحانی به پس از سال 2020 موکول شود.

در این بین باید گفت اوپک در کوتاه مدت و بلند مدت با چالش‌هایی مواجه است. در کوتاه مدت، افزایش تولید آمریکا و کانادا به میزان بی سابقه‌ای سریع بوده و هر کدام از این کشورها در دو سال گذشته میزان تولید روزانه نفت خود را یک میلیون بشکه افزایش داده‌اند.

در دراز مدت، تولید نفت ایران و عراق موضوعی مهم است. اگر ایران و عراق میزان تولید نفت خود را تا سال 2020 به سطح معقول و قابل حصول 11 میلیون بشکه در روز برسانند، موجب افزایش 5 تا 6 میلیون بشکه‌ای میزان تولید نفت اوپک نسبت به آمارهای فعلی خواهند شد.

این در حالی است که سهمیه‌های صادراتی اوپک قبلا نیز منبع بروز تنش بین اعضا بوده است، اما تولیدکنندگان همواره راه‌هایی را برای کاهش این تنش‌ها یافته اند. اما چنین راهی ممکن است دیگر در دسترس نباشد. در حالی که میزان مصرف داخلی ایران به میزان قابل توجهی افزایش خواهد یافت، با این حال ضریب افزایش احتمالی صادرات نفت بالا است. این مساله موجب بروز تنش در داخل سازمان  و در بین کشورهای رقیبی همچون ایران، عراق و عربستان خواهد شد.

ایران و عراق به دنبال افزایش تولید در درازمدت هستند و معتقدند از طریق اتکا به افزایش تقاضا از سوی بازارهای آسیایی در حال توسعه می‌توانند بدون کاهش قیمت‌ها، میزان تولید خود را بالا ببرند.

در حال حاضر آسیا بزرگ‌ترین منطقه وارد‌کننده نفت در جهان است. به صورت طبیعی، این موضوع منجر به افزایش وابستگی متقابل بین اوپک و کشورهای آسیایی در حال توسعه و به خصوص هند و چین می‌شود. در حقیقت، چین پروژه‌های عظیمی را در عربستان، عراق و ایران در دست اجرا دارد. هند نیز روابط خود با کشورهای عضو اوپک را تعمیق نموده و به عنوان بزرگ‌ترین مشتری نفتی نیجریه مطرح شده است.

آسیا، به عنوان بزرگ‌ترین مشتری نفتی اوپک به تقاضای بالا در آینده نزدیک ادامه خواهد داد، به طوری که تنش در بین اعضای اوپک لزوما منجر به کاهش قیمت نفت نخواهد شد. تاثیر تقاضا از سوی آسیا بر قیمت‌ها در دراز‌مدت چندان مشخص نیست، اما قیمت‌ها در آینده تنها متاثر از حجم بازار نفت آسیا نخواهد بود، بلکه عرضه نفت جهانی از سوی کشورهای غیر‌عضو اوپک نیز تعیین کننده خواهد بود.