نگاهی به بازار در هفته ای که گذشت/رویدادهای مهم اقتصادی

قیمت جهانی طلا روز پنج‌شنبه هفته گذشته، 14 نوامبر، به یکباره 20 دلار افزایش یافت. دو روز بعد از انتشار اخبار بازار کار آمریکا در 8 نوامبر، بخشی از کاهش قیمت غیرمنتظره طلا جبران شده بود. قیمت طلا از روز یکشنبه هفته گذشته وارد روند نزولی شد و سپس هر روز مقداری کاهش قیمت را تجربه کرد.

عمده کارشناسان به ادامه‌دار بودن روند نزولی نرخ جهانی طلا اعتقاد داشتند. اما روز پنج‌شنبه هفته گذشته قیمت هر اونس طلای جهانی 20 دلار افزایش یافت، کارشناسان سخنان جانت یلن را علت اصلی این امر می‌دانند.
جانت یلن نامزد معرفی شده از سوی باراک اوباما برای ریاست فدرال رزرو آمریکا از اجرای سیاست‌های محرک پولی در شرایط فعلی حمایت کرده است. او پنج‌شنبه در نشست سنای آمریکا شرکت کرد. وی پیش از شرکت در این نشست تاکید کرد، عملکرد بازار کار آمریکا بسیار کمتر از حد انتظار بوده است و در شرایط کنونی باید به اجرای سیاست‌های محرک پولی با هدف حمایت از رشد و رونق اقتصادی ادامه داد. اظهارات یلن امیدها نسبت به آینده طلا را دوباره زنده کرد. تحلیلگران این سخن را به معنای ادامه سیاست‌های فوق انبساطی و افزایش نرخ تورم در آمریکا و تضعیف ارزش دلار در آینده می‌دانند.  
برخی از سرمایه‌گذاران بازار طلا در شرایط کنونی از فروش طلا خودداری می‌کنند و هنوز برخی کارشناسان اقتصادی بر این باورند که قیمت جهانی طلا تا پایان امسال به بیش از 1600 دلار در هر اونس خواهد رسید، به اعتقاد آنها بهبود وضعیت اقتصادی جهان و افزایش نرخ تورم در کشورهای مختلف تاثیر زیادی بر افزایش احتمالی قیمت طلا خواهد داشت.
بخشی از علت افت بهای طلا، رشد ارزش دلار آمریکا است. ارزش دلار آمریکا در پی خبر توقف اجرای طرح محرکه اقتصادی بانک مرکزی این کشور، کاهش ارزش ین توسط بانک مرکزی ژاپن و ادامه نگرانی‌ها نسبت به آینده منطقه یورو تقویت شده است. تحلیلگران معتقدند افزایش فروش اخیر طلا یک اغراق است و برخی از بانک‌های مرکزی کشورهای نوظهور اقدام به خرید طلا در این سطوح خواهند کرد. کارشناسان اقتصادی بر این باورند که خرید طلا از سوی بانک‌های مرکزی جهان، نگرانی‌ها نسبت به تاثیر اجرای سیاست‌های انبساطی پولی بر کاهش ارزش ارزها و افزایش تقاضای خرید جواهرات منجر به درخشندگی مجدد طلا خواهد شد.

رویدادهای مهم
شورای پول و اعتبار در جلسه روز سه‌شنبه هفته گذشته خود، باز هم نرخ سود بانکی را تغییر نداد. اختلاف زیاد بین نرخ سود بانکی و تورم یکی از مشکلات اصلی اقتصاد ایران است. عمده مسوولان در رابطه با لزوم نزدیک شدن این دو عدد، به منظور کارآمدی دستگاه اقتصادی اتفاق‌نظر دارند، اما بعضی‌ها، در حال حاضر شرایط را برای انطباق این دو عدد مناسب نمی‌دانند. بنا بود نرخ سود در جلسه پیشین شورا بررسی شود، اما این اتفاق نیفتاد و تصمیم‌گیری راجع به این موضوع به جلسه هفته گذشته موکول شد. به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، شورا ضمن تاکید بر لزوم مهار تورم و درعین حال، با هدف‌ ثبات‌بخشی به اقتصاد و احیای رشد اقتصادی در کشور، مقرر کرد وضعیت کنونی نرخ‌های سود بانکی ادامه یابد. همچنین شورا موافقت کرد در سال جاری بانک مرکزی به منظور کنترل رشد نقدینگی در راستای مهار تورم، اقدام به انتشار اوراق مشارکت کند و در این زمینه؛ اختیارات لازم درخصوص تعیین حجم انتشار، نرخ سود علی‌الحساب، سررسید و سایر شرایط مربوطه به رییس کل بانک مرکزی تفویض شد.

جایگزینی اوراق مشارکت به جای سپرده در سبد سرمایه‌گذاری مردم، در به وجود آوردن امکان کنترل نقدینگی توسط بانک مرکزی تاثیرگذار است، به عنوان مثال مبالغی که تحت عنوان عیدی، قبل از ایام نوروز به کارکنان دولتی پرداخت می‌شود می‌تواند با اوراق مشارکت جایگزین شود، در این صورت بانک قدرت کنترل سطح نقدینگی بازار و در نتیجه تورم را دارا خواهد بود. به علاوه اوراق مشارکت به رغم سپرده قابل انتقال است و از این رو سیالیت در سیستم اقتصادی را بهبود می‌بخشد. اتفاق مهم دیگر توافق ایران و آژانش انرژی اتمی است

یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز پنج‌شنبه 23 آبان آخرین گزارش خود را در سال 2013 درباره برنامه‌ هسته‌ای ایران در اختیار 35 عضو شورای حکام قرار داد. آمانو در بخشی از این گزارش با عنوان «تحولات عمده» ضمن اشاره به امضای بیانیه مشترک میان ایران و آژانس، از افزایش نیافتن میزان یو اف 6 غنی شده تا سقف پنج درصدی ایران نسبت به گزارش قبلی‌اش خبر داده است و اعلام کرد که میزان یو اف 6 غنی شده تا سقف 20 درصد همچنان کمتر از 200 کیلوگرم است و همچنین سانتریفیوژهای بیشتری نیز در نطنز نصب نشده است.

این خبر می‌تواند خوش‌بینی‌ها را در بازار نسبت به نزدیک شدن ایران و غرب برای تفاهم افزایش دهد. به گفته فعالان در آستانه مذاکرات پیش روی ایران و گروه 1+5 این اتفاق می‌تواند علامت مثبتی برای بازار تلقی شود.

تلاش برای جلوگیری از تشدید تحریم‌ها 
باراک اوباما، رییس‌جمهور آمریکا روز پنج‌شنبه طی کنفرانسی خبری از قانون‌گذاران کنگره خواست تا فعلا تحریم‌های جدید علیه ایران وضع نکنند. جان کری وزیر خارجه آمریکا نیز گفت: اقدام کنگره در افزودن تحریم‌ها علیه ایران می‌تواند گفت وگوهای هسته ای با ایران را نابود کرده و تلاش‌ها برای باز کردن مذاکرات را از مسیر خارج کند. یکی از مهم‌ترین عواملی که بازار داخلی را تحت تاثیر قرار می‌دهد روابط خارجی ایران و فضای حاکم بر این روابط است. با توجه به کم شدن تنش‌ها در ماه‌های اخیر، نرخ دلار و سایر ارزها در بازار داخلی به ثبات مناسبی رسیده‌اند و بازار همچنان به روند مذاکرات چشم دارد تا آینده کاری خود را ترسیم کند. تعدیل تحریم‌ها تا همین‌جا یکی از اصلی ترین عوامل تثبیت نرخ ارز در بازار داخلی بوده است، البته «جان کری»، وزیر خارجه آمریکا در مصاحبه با شبکه «ام اس ان بی سی» گفت: اکثر تحریم‌ها علیه ایران باقی مانده و فقط بخش کوچکی از دارایی‌های ایران آزاد می‌شود. وی میزان دارایی‌های ایران را که در بانک‌های جهانی بلوکه شده حدود 45 میلیارد دلار عنوان کرد و گفت که بخشی از آن احتمالا آزاد می‌شود. به اعتقاد کارشناسان آزاد شدن حتی بخشی از دارایی‌های بلوکه شده ایران می‌تواند تاثیر زیادی بر بازار داخلی داشته باشد، آنها تاثیر اتفاق مزبور بر نگرش‌ها نسبت به ایران را مهم‌تر از تاثیرآن برمتغیرهای واقعی می‌دانند. «رویترز»نیز در رابطه با محتوای طرح پیشنهادی غرب به ایران، گزارش داده است:بر اساس طرح جدید غرب برای کاهش تحریم‌هاایران قادر خواهد بود که در ۶ ماه آینده 5/3 میلیارد دلار نفت، دو تا سه میلیارد دلار محصولات پتروشیمی و یک تا دو میلیارد طلا در بازارهای جهانی بفروشد.

با احتساب قیمت کنونی نفت، این به آن معنی است که ایران اجازه خواهد یافت تا ۲۰۰ هزار بشکه در روز بر صادرات روزانه نفت خود بیفزاید.این گزارش می‌افزاید: ایران اجازه خواهد یافت 5/7 میلیارد دلار اقلام خوراکی و دارو و همچنین پنج میلیارد دلار کالاهای دیگر وارد کند.

روز تعطیل و مشاهده دلالان در بازار
رویدادها و موضع‌گیری‌های سیاسی نسبت به ایران دوباره دلالان را به سمت چهارراه استانبول کشاند. «ایسنا» گزارش داد: دیروز، جمعه به رغم تعطیلی بازار داخلی دلالان خرد در راسته بازار دیده شده اند. امیدهای زنده شده در دل دلالان از احتمالی که آنها برای تغییر نرخ ارز قائل هستند حکایت می‌کند. رییس بانک مرکزی نیز کاهش نرخ ارز را غیر ممکن نمی‌داند. وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا تا آخر سال امکان کاهش نرخ ارز وجود دارد خاطرنشان کرد: نرخ ارز متناسب با شرایط بازار تغییر می‌کند و حتما این امکان وجود دارد که شاهد کاهش نرخ ارز باشیم و این موضوع بعید نیست. سیف اضافه کرد: جهت‌گیری‌های اقتصادی آثاری را بر نرخ ارز در بازار خواهد گذاشت. 

رییس کل بانک مرکزی در پاسخ به اینکه آیا ممکن است نرخ ارز از 3000 تومان کمتر شود گفت: بحث ما تغییرات ناگهانی نرخ ارز است که عدم ثبات در اقتصاد ایجاد می‌کند. بنابراین اگر براساس منطق‌های اقتصادی نرخ ارز در بازار تعدیل شود از نظر ما مطلوب است و در واقع مطلوب این است که نرخ ارز پایین بیاید و هیچ‌کس مخالفتی با این موضوع ندارد.