مهرماه، ماه پیشتازی بورس بود؛ ماهی که بازدهی یک ماهه بازار از 18 درصد گذشت و 11 هزار و 291 واحد درجه دماسنج بازار افزایش یافت.
این همه در شرایطی است که گزارش 7 ماهه بورس نیز حکایت از رشد اعجابانگیز این بازار در این مدت دارد؛ به طوری که 91 درصد سود برای سهامداران بورس شناسایی کرده و شاخص به میزان 35 هزار واحد نسبت به ابتدای سال افزایش یافته است.
درست در همین 7 ماه بود که دلار با کاهش حدودا 5/11 درصدی و سکه با افتی معادل 29درصد روبهرو شد. بررسی قیمت جهانی طلا نیز در این مدت حکایت از کاهش بیش از 16 درصدی دارد. کارشناسان معتقدند امیدواریها به بازار از هر دو بعد سیاسی و اقتصادی، در کنار ثبات مدیریتی در بورس و تغییراتی که در این مدت در مجموعه بورس در راستای برطرف شدن خلأهای موجود در آن ایجاد شده به علاوه ورود نقدینگیهای جدید به بازار، عواملی هستند که به رشد بورس در این مدت دامن زدهاند. البته بازار، آبان سردی را آغاز کرده و انتظار میرود این مدت که با گزارشهای 6 ماهه دلسردکننده همراه بود، تنها یک تنفس کوتاهمدت باشد که به زودی برطرف میشود.
«دنیای اقتصاد» بررسی کردماهی که در آن شاخص بورس رشدی بیش از 18 درصدی را از خود بر جای گذاشت و دماسنج این بازار پروازی 11 هزار و 291 واحدی را تجربه کرد و از همه مهمتر اینکه ارزش روزانه معاملات در برخی از روزهای این ماه پرجنب و جوش به اعدادی نجومی یعنی نزدیک به هزار میلیارد تومان هم بالغ شد. در توجیه این شرایط اعجابانگیز بورس دلایل مختلفی مطرح میشود از ورود نقدینگی جدید گرفته تا خوشبینیهای سیاسی و خودنمایی بورس به عنوان تنها گزینه سرمایهگذاری و کسب سودهایی به مراتب بالاتر از سیستم بانکی. به این اتفاقات ثبات مدیریتی در بورس را هم اضافه کنید که سبب شده تا سرمایهگذاران روی خوشتری به این بازار نشان دهند، چراکه نهاد ناظر بازار سرمایه در مدت هشت سال گذشته توانست با توسعه آهسته اما پیوسته بازار سرمایه و ایجاد بازارهای جدید، حساب بورس را از سیاست تا حد قابل توجهی جدا کند و به اصطلاح بازار سرمایهایها عمق بازار را بیشتر نماید و این بازار بتواند تقریبا سوای از تحولات سیاسی و اجتماعی کشور و برخی هیاهوهای موجود به جذب نقدینگی برای بخش تولید بپردازد. بورس صدرنشین، سکه و دلار حاشیهنشین اما صرفنظر از رشد اعجابانگیز بورس در مهرماه گذشته، رصد عملکرد 7ماهه بورس حاکی از سود 91 درصدی سهامداران این بازار است، به این معنی که شاخص بورس اوراق بهادار تهران از ابتدای سال جاری تاکنون رشدی معادل 34957 واحد را به خود دیده است، یعنی تنها 3 هزار واحد پایینتر از کل رشدی که بورس از ابتدای فعالیت خود تاکنون داشته است. اما در همین مدت بازارهای موازی بورس یعنی ارز، سکه، طلا و مسکن همگی یکپارچه قرمزپوش بودند و عملا بحث سرمایهگذاری در این بازارها با چشمانداز روشنی که در عرصه سیاسی به چشم میخورد، عملا به حاشیه رفته و کمتر کسی حاضر به قبول ریسک سرمایهگذاری در بازارهایی است که البته بیشتر با روحیه سفتهبازانه سازگار، است. بررسیها نشان میدهد که دلار آمریکا که قیمت 3 هزار و 400 تومانی را در ابتدای سال به خود دیده بود، در پایان مهرماه سال جاری قیمت 3 هزار و 10 تومانی را شاهد بوده است که این تغییرات به معنای افت 47/11 درصدی است، حال آنکه همین ارز حساس و مورد توجه سال گذشته به اندازه کل بازدهی کنونی بورس یعنی 97 درصد سود به سرمایهگذاران رسانده بود. در همین حال، سکه بهار آزادی که سال گذشته با رشد 87 درصدی خیل دارندگان نقدینگی را روانه سبزه میدان برای خرید کرده بود، از ابتدای سال جاری تاکنون زیانی برابر با 25/29 درصد را نصیب خریدارانش کرده و قیمت یک میلیون و 350 هزار تومانی این مسکوک پرطرفدار به 955 هزار تومان در پایان مهر 92 رسیده است.
هر گرم طلای 18 عیار ایرانی هم در این مدت همسو با دلار و سکه چیزی جز زیان نصیب سرمایهگذاران نکرده است و نمایشگر قیمت طلای 18 عیار پرطرفدار ایرانیان از افتی معادل 27 درصد در 7 ماه گذشته از سال حکایت میکند و قیمت هر گرم طلا هم از عدد 132 هزار و 900 تومان اول سال به 97 هزار تومان تا پایان مهرماه سال جاری رسیده است. این در حالی است که هر اونس طلا در بازارهای جهانی در این مدت از عدد هزار و 576 دلار با 22/16 درصد افت به هزار و 314 دلار رسیده است. البته طلا در سال گذشته 7/2 درصد منفی بود. بر این اساس، شرایط اونس تقریبا در سال جاری همسو با طلا، سکه و ارز در ایران بوده است، اما در سال 91 حرکتی برخلاف این بازارهای غیرشفاف سرمایهگذاری داشته است. اما در بازار مسکن هم آمارهای رسمی از ادامه افت قیمت آپارتمان حکایت دارد. آمارهای رسمی حکایت از آن دارد که رشد قیمت مسکن در7 ماه گذشته از سال برابری میکند با نرخ تورم. اما در حالی که در 3 ماهه اول سال قیمت مسکن در تهران 50 درصد رشد کرده بود، در یک ماه اخیر 14 درصد افت کرده است. بر این اساس در این شرایط هنوز نمیتوان گفت که بازدهی بازار مسکن منفی بوده است، اما میتوان گفت که این بازار مطابق با تورم پیش رفته است. در گروههای بورسی چه خبر بود؟ شاخص بورس اوراق بهادار تهران در 7ماهه گذشته از سال بازدهی 9/91 درصدی را به ثبت رسانده، در حالی که بازدهی بازار ارز ،طلا و مسکن در این مدت منفی بوده و سپرده بانکی نیز در این دوره 7ماهه سود 12 درصدی نصیب سرمایه گذاران کرده است. همه این اتفاقات در شرایطی رخ می دهد که بازار سرمایه به طور متوسط در این مدت 9/91 درصد سود نصیب سهامداران نموده و تمامی بازارها را پشت سر گذاشته است. از نکات قابل توجه این که در 7 ماه گذشته از سال در بین همه صنایع بورسی به جز یک گروه بقیه گروهها با بازدهی مثبت مواجه بودهاند. اما در عملکرد 7ماهه شاخصها شاهد بازدهی بیش از 282 درصدی شاخص گروه محصولات کاغذی هستیم، گروهی که شامل دو سهم کاغذ سازی ایران و کارتن ایران است.دو سهمی که روند صعودی خوبی را طی چند ماه اخیر در پیش گرفته و بازدهی بسیار خوبی را نصیب سهامداران خود کردهاند. اما در پله دوم بهترین بازدهی عملکرد 7ماهه شاخصها شاهد بازدهی 233درصدی شاخص گروه محصولات فنی و مهندسی هستیم، گروهی که شامل دو سهم مپنا و تکین کو است. اساسا رشد بیامان و قابل توجه مپنا در چند ماه اخیر این گروه را در پله دوم بیشترین بازدهی صنایع بورسی قرار داده است. اما سومین رتبه بیشترین بازدهی 7ماهه سال 92 نصیب شاخص کانیهای غیر فلزی شده است که شامل تک سهمهایی مانند نسوز ایران، نسوز آذر و شرکتهای شیشه ساز همدان، شیشه و گاز، پشم و شیشه و چند نماد کوچک دیگر است. بر این اساس سهامداران این صنایع را شاید بتوان به عنوان خوش اقبال ترین سرمایهگذاران بورس 92 معرفی کرد. این گروه زیانده باقی ماند اما در پروسه 7 ماهه شاخص محصولات چوبی همچنان با بازدهی منفی 15درصدی بیشترین زیان را در بین صنایع بورسی به ثبت رسانده است، گروهی که تک سهم فیبر ایران را در خود جای داده است. این گروه تنها گروهی بود که در 7ماهه گذشته از سال با بازدهی منفی همراه بوده است.