سمت‌وسوی اقتصاد در نخستین ماه تابستان

گزارش جدید همچنین بیانگر کاهش تعداد معاملات چک در یک سال گذشته و افزایش ارزش چک‌ها در این مدت است و علاوه بر این می‌گوید: ارزش چک‌های برگشت‌خورده نیز در تیرماه در مقایسه با خرداد ماه 13.9 درصد افزایش داشت که رقم قابل‌ملاحظه‌ای محسوب می‌شود.

 این گزارش همچنین گویای این است که ارزش سهام مبادله‌شده در بورس تهران در تیرماه سال‌جارى در حدود یازده برابر ارزش این سهام در تیرماه سال گذشته بوده‌ است. علاوه‌بر این، اطلاعات منتشرشده نشان می‌دهد قیمت‌هاى سکه و ارز نیز در تیرماه نسبت به سه ماه نخست امسال، در سطوح پایین‌ترى نوسان داشته است.
تازه‌ترین نسخه از گزارش شاخص‌هاى ماهانه اقتصادى، تغییرات شاخص‌ها را در سه بازه زمانى یک ماهه از خرداد تا تیر، یکساله از تیر سال قبل تا تیرماه امسال و یکساله؛ از چهار ماه ابتدایی سال گذشته تا چهار ماه ابتدایی سال 1392 مشخص کرده است.

تعدیل تورم تهران با تورم شهرستان‌ها
گزارش جدید از وضعیت شاخص‌های اقتصادی در تیرماه حاکی از این است که در این ماه، نرخ رشد قیمت‌ها در تهران بالاتر از متوسط شهرهای کشور بوده‌است. بر اساس این گزارش، در نخستین ماه تابستان قیمت کالاها و خدمات مصرفی در تهران در مقایسه با خردادماه در حدود 2.1 درصد افزایش داشته‌است. حال آنکه پیش از این بانک مرکزی اعلام کرده بود که نرخ رشد متوسط قیمت‌های کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری کشور در تیرماه نسبت به خرداد ماه، در حدود 1.4 درصد بوده‌است؛ موضوعی که نشان‌دهنده بیشتر بودن تورم تهران نسبت به سایر شهرها در تیرماه است. در خرداد نیز نرخ تورم ماهانه در تهران با ثبت رقم 3.7درصدی، نرخی بالاتر از نرخ تورم 3.4 درصدی در سایر شهرهای کشور را نشان می‌داد؛ اما در ماه‌های پیشین، متوسط رشد قیمت‌های مصرفی در تهران ارقامی پایین‌تر از متوسط رشد این قیمت‌ها در سایر شهرها را ثبت می‌کرد. آمارها نشا می‌دهد به طور متوسط در یک سال گذشته (یک سال منتهی به تیرماه)، میزان رشد افزایش قیمت‌ها در تهران در حدود 39.3 درصد و در مناطق شهری کشور، در حدود 44 درصد بوده‌است که تفاوت قابل‌ملاحظه‌ای را نشان می‌دهد.
نشانه‌های تداوم تورم؟
این گزارش همچنین نشان می‌دهد متوسط قیمت کالاها و خدمات مصرفی در چهار ماه نخست امسال، حدودا 43.3 درصد بیشتر از متوسط قیمت‌های سبد مصرف‌کننده در چهار ماه نخست سال قبل بوده‌است. این در حالی است که شاخص بهای مصرف‌کننده در تیرماه امسال نسبت به تیرماه سال قبل، در حدود 44 درصد بالاتر بوده که رقمی بالاتر از رشد متوسط قیمت‌ها در چهارماه نخست سال را نسبت به چهارماه نخست سال 1391 نشان می‌دهد. گزارش منتشرشده همچنین وضعیت شاخص بهای تولیدکننده را نیز در چهارماه نخست امسال با بازه زمانی مشابه سال قبل مقایسه کرده و مشخص می‌کند متوسط قیمت‌های تولیدی در این بازه زمانی، در حدود 42.2 درصد بیشتر از میزان این قیمت‌ها در بازه زمانی سال قبل (فروردین تا تیر 1391) بوده‌است.
متوسط بهای تولید‌کننده در تیرماه نسبت به خردادماه در حدود 3.6 درصد گزارش شده است که در مقیاس ماهانه، رقمی بالا محسوب می‌شود و می‌تواند به عنوان نشانه‌ای از احتمال تداوم تورم‌های نقطه‌ای بالا (تورم شاخص مصرف‌کننده) در ماه‌های پیش رو قلمداد شود.
قیمت‌های تولیدی در تیرماه در مقایسه با تیرماه سال قبل نیز، در حدود 43.2 درصد بیشتر بوده‌است. سومین جزء این بررسی از تغییرات قیمت‌ها نیز، روند شاخص بهای کالاهای صادراتی را در تیرماه امسال و مقایسه آن در سه بازه زمانی مشخص می‌کند. بر اساس این گزارش قیمت کالاهای صادراتی در تیرماه امسال در مقایسه با تیرماه سال قبل، در حدود 158.9 درصد بیشتر بوده است، هر چند این شاخص در مقایسه با خرداد، به میزان 7.1 درصد کاهش یافته است که حرکت معکوس قیمت کالاهای صادراتی را در نخستین ماه تابستان در مقایسه با روند قیمتی آن در یک سال گذشته گزارش می‌دهد. متوسط قیمت کالاهای صادراتی در چهار ماه نخست امسال نیز در مقایسه با چهار ماه نخست سال قبل، در حدود 162.3 درصد بالاتر بوده‌است.
مقایسه رشد دستمزد کارگر و بنا
گزارش تازه از وضعیت قیمت‌ها در حوزه ساخت‌وساز در اقتصاد کشور حاکی از این است که در تیرماه قیمت دستمزد «بنا» به طور متوسط در حدود 2.3 درصد بیشتر از میزان مشابه آن در خرداد بوده و «کارگران ساده ساختمانی» نیز به طور متوسط دستمزدی در حدود 1.5 درصد بیشتر از دستمزد خود در خردادماه دریافت کرده‌اند. از آنجا که دستمزد کارگران ساختمان در کنار قیمت مصالح یکى از هزینه‌هاى عمده ساخت مسکن به شمار می‌آید، این داده‌ها براى به دست آوردن اطلاعاتى از هزینه‌هاى ساخت‌وساز و نیز پیش‌بینى بهاى آینده مسکن، می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. این آمار مشخص می‌کند دستمزد بنا در تیرماه در حدود 37.7 درصد بیشتر از رقم مشابه این دستمزد در تیرماه سال 1391 بوده و دستمزد کارگر ساده نیز در مقایسه با میزان مشابه آن در نخستین ماه سال قبل، در حدود 38.9 درصد افزایش داشته است. موضوعی که نشان می‌دهد اگرچه رشد دستمزد بنا در تیرماه بیشتر از رشد دستمزد کارگر ساده بوده، اما مجموعا در یک سال گذشته درصد افزایش دستمزد کارگران ساده بیشتر از درصد افزایش دستمزد بنا بوده‌است.
دستمزد کارگران بیشتر از تورم افزایش یافت
البته بانک مرکزی برای همه کارگران ساختمانی (شامل بنا، کارگر ساده و موارد دیگر)، یک شاخص کلی تحت عنوان «شاخص دستمزد کارگران ساختمانی» اعلام می‌کند که گزارش جدید حاکی از این است که رقم این شاخص در تیرماه به عدد 176.1 رسیده‌است که بیان دیگر آن، این است که کارگران ساختمانی، به طور متوسط در تیرماه سال‌جاری، در حدود 1.8 برابر دستمزد خود در سال 1390 دستمزد دریافت کرده‌اند که به نظر می‌رسد دستمزد این گروه از نیروی کار، با تورم تعدیل شده و حتی در این دو سال، تقریبا رشدی بیشتر از تورم را نیز داشته است (در تیرماه میزان «شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی» به رقم 171.7 رسید که در مقایسه با رقم 100 مربوط به این شاخص در سال 1390، حدودا 1.7 درصد بیشتر بوده‌است). بانک مرکزی اعلام کرده‌است که «شاخص دستمزد کارگران ساختمانی» را با میانگین‌ گرفتن از «مزد بنای سفت‌کار، کارگر ساده ساختمانی، اجرت نقاش، اجرت آسفالت‌کار بام، اجرت مقنی، اجرت سیمان‌کار، اجرت کاشی‌کار و اجرت گچ‌کار» محاسبه می‌کند. گزارش جدید می‌گوید رشد متوسط دستمزد کارگران ساختمانی (شامل موارد گفته شده) در یک سال گذشته نیز در حدود 44.7 درصد بوده که به میزان اندکی بیشتر از تورم نقطه‌به‌نقطه تیرماه با مقدار 44 درصد بوده‌است.
 مقایسه نرخ رشد دستمزد کارگران ساختمانی در تیرماه (2.1 درصد) در مقایسه با تورم این ماه (1.4 درصد) بوده‌است و نشان می‌دهد بالاتر بودن نرخ رشد دستمزد کارگران در مقایسه با نرخ رشد کالاها و خدمات مصرفی، همچنان ادامه داشته‌است.
رشد 50 درصدی «ارزش متوسط هر چک»
گزارش جدید نشان می‌دهد در تیرماه، در حدود 3 میلیون و 969 هزار برگ چک مورد معامله قرار گرفته که ارزش آنها، مجموعا در حدود 97 هزار و 837 میلیارد تومان بوده‌است. این آمارها نشان می‌دهد تعداد چک‌های معامله‌شده در تیرماه در مقایسه با خردادماه در حدود 3 درصد بیشتر بوده‌است و ارزش چک‌هایی که در این ماه معامله شده نیز حدودا 5.8 درصد بیشتر از ارزش چک‌های مبادله شده در خرداد بوده‌است.
این موضوع نشان می‌دهد ارزش متوسط هر چک مبادله شده در تیرماه، حدودا 2.8 درصد بیشتر از ارزش متوسط هر چک مبادله شده در خرداد بوده‌است. ارزش متوسط هر چک معامله شده در تیرماه حدودا 24.6 میلیون تومان و در خرداد ماه در حدود 24 میلیون تومان بوده‌است. چک‌های معامله شده در تیرماه در مقایسه با تیرماه سال گذشته، از لحاظ تعداد، حدود 8.2 درصد کاهش داشته ولی از لحاظ ارزش، در حدود 41.1 درصد افزایش داشته است. آماری که بیانگر این است که «ارزش متوسط هر چک معامله شده» در تیرماه امسال نسبت به سال قبل، در حدود 49.3 درصد بیشتر بوده‌است. ارزش متوسط هر چک معامله شده در تیرماه سال گذشته حدودا 16.1 میلیون تومان بود.
افزایش چشمگیر ارزش چک‌های برگشتی‌
این گزارش می‌گوید در این ماه 430 هزار چک نیز برگشت خورده است که ارزش چک‌های برگشتی در تیرماه نیز در حدود 4 هزار و 435 میلیارد تومان بوده‌است. موضوعی که نشان می‌دهد چک‌های برگشت خورده در تیرماه در مقایسه با خرداد ماه، از لحاظ تعداد در حدود 2.5 درصد و از لحاظ ارزش در حدود 13.9 درصد افزایش داشته‌است.
این روند حاکی از این است که «ارزش متوسط هر چک برگشتی» در تیرماه حدودا 11.4 درصد بیشتر از ارزش متوسط چک‌های برگشت خورده در خرداد ماه بوده است. بررسی این آمارها حاکی از این است که رشد صورت گرفته در میزان «ارزش چک‌های برگشت‌خورده» و «ارزش متوسط چک‌های برگشت‌خورده»، ارقامی قابل‌توجه و بالا در مقیاس ماهانه محسوب می‌شود. ارزش متوسط هر چک برگشتی در تیرماه در حدود 10.3 میلیون تومان و در خرداد ماه تقریبا 9.3 میلیون تومان بوده‌است. علاوه بر این، چک‌های برگشتی در تیر ماه سال‌جاری در مقایسه با تیرماه سال گذشته، از لحاظ تعداد در حدود 20.2 درصد کاهش داشته؛ ولی از لحاظ ارزش، در حدود 21.2 درصد افزایش داشته است؛ بنابراین «ارزش متوسط هر چک برگشت خورده شده» در نخستین ماه تابستان نسبت به تیرماه سال 1391، در حدود 41.4 درصد بیشتر بوده‌است. ارزش متوسط هر چک برگشت خورده در تیرماه سال گذشته حدودا 6.8 میلیون تومان بود.
ارزش سهام معامله شده یازده برابر شد
گزارش ماهانه اقتصادى بانک مرکزى همچنین بخشى را به بررسى اوضاع و احوال شاخص‌هاى اصلى بازار سهام و بورس اختصاص می‌دهد.
 بر اساس این گزارش، در تیرماه مجموعا 22.5 میلیارد سهم به ارزش 12.1 هزار میلیارد تومان در بورس تهران مورد معامله قرار گرفته‌است. تعداد سهام معامله شده در بورس در این ماه در مقایسه با خردادماه حدودا 140.2 درصد بیشتر بوده و ارزش سهام مبادله شده نیز تقریبا 162.5 درصد نسبت به ماه پیشین افزایش نشان می‌دهد که حاکی از رونق شدید بورس در تیرماه است.
 این آمار می‌گوید تعداد سهامی که در تیرماه در بورس تهران معامله شده، در حدود 2.4 برابر تعداد آن در خرداد و ارزش این سهام نیز در حدود 2.6 برابر ارزش آن در خرداد است که جهش صورت گرفته در معاملات بورس در نخستین ماه تابستان را به خوبی نشان می‌دهد. همچنین در مقایسه با تیرماه سال گذشته نیز، سهام معامله شده از لحاظ ارزش با رشدی به میزان 203 درصد و از لحاظ ارزش به میزانی بسیار بالا و احتمالا بی‌سابقه یعنی 1004.6 درصد بیشتر بوده‌است. به عبارت دیگر، در مقایسه با ماه مشابه سال قبل، تعداد سهامی که مبادله شده حدودا 4 برابر و ارزش این سهام نیز حدودا یازده برابر بوده‌است.
آمار ارائه شده در خصوص حال و هوای بورس در تابستان، متوسط تعداد و ارزش سهام در بازه زمانی چهار ماهه نخست سال‌جاری را نیز با شاخص‌های آن در بازه مشابه سال گذشته مقایسه می‌کند و می‌گوید در این مدت، تعداد سهام معامله شده رشدی به میزان 204.7 درصد و ارزش آن نیز رشدی در حدود 169.1 درصد داشته است.
سبقت سکه طرح قدیم از طرح جدید در کاهش قیمت
آمار ارائه شده همچنین میانگین بهای سکه و ارز را در نخستین ماه تابستان محاسبه کرده و نرخ کاهش صورت گرفته در بهای این کالاها در تیرماه را نیز مشخص کرده‌است. در تیرماه و پس از تغییرات صورت گرفته در انتظارات روانی فعالان اقتصادی کشور که با تحولات رخ داده در روزهای پیش و پس از انتخابات صورت گرفت، متوسط بهای سکه و ارز در مقادیری کمتر از مقادیر آن در بهار در نوسان بود.  به طوری که گزارش جدید بانک مرکزی نیز می‌گوید متوسط بهای سکه طرح قدیم در بازار تهران در نخستین ماه تابستان، حدودا یک میلیون و 73 هزار تومان شد و متوسط بهای سکه طرح جدید نیز در این ماه، به میزان یک میلیون و 102 هزار تومان بود. آماری که بیانگر این است که بهای سکه طرح قدیم در تیرماه با کاهشی به میزان 15.3 درصد و بهای سکه طرح جدید نیز با کاهشی به میزان 15.1 درصد مواجه شد.
موضوعی که نشان می‌دهد اختلاف بهای سکه طرح قدیم با طرح جدید در این ماه افزایش یافته و به طور متوسط سکه طرح قدیم، هم با قیمت کمتری مبادله شده و هم کاهش قیمت بیشتری به خود دیده‌ است. البته در مقایسه با سال گذشته، افزایش قیمت سکه قابل‌ملاحظه بوده‌است، به طوری که در مقایسه با تیرماه سال 1391، سکه طرح قدیم رشد قیمتی به میزان 47 درصد و سکه طرح جدید نیز افزایش بهایی در حدود 52.7 درصد را تجربه کرده‌است، البته متوسط قیمت فروش سکه در چهار ماه نخست امسال، به میزانی بالاتر از تیرماه بوده‌است. متوسط قیمت فروش سکه طرح قدیم در این چهارماه، به میزان یک میلیون و 242 هزار تومان و سکه طرح جدید نیز به میزان یک میلیون و 270 هزار تومان بوده‌است که در مقایسه با بازه زمانی مشابه در چهار ماهه نخست سال 1391، متوسط بهای سکه طرح قدیم افزایشی 74.3 درصدی و متوسط بهای سکه طرح جدید نیز افزایشی 81.7 درصدی را نشان می‌دهد.
تقویت نسبی دلار در برابر یورو
گزارش بانک مرکزی می‌گوید متوسط قیمت خرید و فروش دلار و یورو در بازار آزاد شهر تهران در تیرماه، به ترتیب در حدود 3271 تومان و 4290 تومان بوده که نسبت به خرداد ماه، به ترتیب افتی 6/8 درصدی و 8.8 درصدی را نشان می‌دهد که علاوه بر همراستایی افت بهای ارز با کاهش بهای سکه با نزول انتظارات تورمی پس از خردادماه، بیانگر افت بیشتر یورو نسبت به دلار یا به عبارت دیگر، تقویت نسبی ارزش دلار در برابر یورو است. افزایش بهای دلار در مقایسه با نرخ آن در تیرماه سال گذشته در حدود 69.6 درصد و رشد قیمت یورو نیز در مقایسه با بهای آن در نخستین ماه تابستان 1391، به میزان 77.9 درصد بوده‌است. این موضوع حاکی از این است که روند تیرماه در تغییرات نسبی بهای دلار و یورو، برخلاف روند یک سال گذشته بوده که مجموعا ارزش یورو حدود 8.3 درصد در مقابل دلار (با استفاده از تبدیل ریالی) تقویت شده است.
متوسط قیمت دلار در بازه زمانی چهار ماهه نخست سال‌جاری نیز در حدود 3472 تومان و متوسط بهای یورو نیز در این بازه زمانی به میزان 4550 تومان گزارش شده است. ارقامی که نسبت به مقادیر مشابه در بازه زمانی چهارماهه نخست سال 1391، افزایش‌هایی به ترتیب با مقادیر 91 درصد و 94 درصد را نشان می‌دهد.