کمترین نرخ سود واقعی جهان در ایران! با این نرخ ها، بازار آشفته پول بهبود نمی یابد

سکه نیوز- ایران با نرخ سود واقعی منفی 13 دارای کمترین نرخ سود واقعی در دنیاست و بعد از ایران پاکستان با منفی 5.5 و ونزوئلا با منفی 3.7 و عربستان با منفی 3.5 در رتبه های بعدی قرار می گیرند. این نشان می دهد که نظام بانکی در کشور ما نتوانسته است خود را با تحولات نرخ تورم در کشور هماهنگ کند و این عدم تعادل عظیم را پدید آورده است.

سکه نیوز- رابطه میان نرخ بهره و تورم این روزها رابطه روشنی در علم اقتصاد است. در هر کتاب سال اول اقتصاد، مشخص است که نرخ بهره در هر اقتصادی با توجه به نرخ تورم تعیین می شود. چرا که فعالان بازار پول خود را تنها در صورتی قرض می دهند که نرخی که از آن دریافت می کنند بیش از نرخ تورم باشد. در غیر این صورت ترجیح می دهند پول خود را در کالاهایی که با تورم پیش می روند یا کالاهایی که ارزش پول را حفظ می کنند نظیر طلا و ارز خارجی سرمایه گذاری کنند. 

به گزارش "سکه نیوز" بنابراین نرخ بهره یا سود در هر اقتصادی چند درصدی بالاتر از نرخ تورم است. اما در کشورهایی که بانک های مرکزی در بازار پول و سرمایه با نرخ گذاری مستقیم دخالت می کنند، معمولا این معادله به خوبی برقرار نمی شود و بعضا تورم بالاتر از نرخ رسمی بهره یا سود قرار می گیرد. این البته باعث می شود که سرمایه ها به جای مجاری رسمی و بانک ها به سوی مجاری غیررسمی تر و زیرزمینی تر حرکت کنند. همین است که در بازارهای غیررسمی این کشورها، معمولا نرخ سود یا بهره حتی به چندین برابر نرخ سود یا بهره رسمی هم می رسد.

بنابراین اگر می خواهیم نرخ سود در کشور کاهش یابد، نیاز است تا نرخ تورم را پایین بیاوریم. تا نرخ تورم پایین نیاید، پایین آوردن دستوری نرخ سود فقط به فرار سرمایه ها از بازارها رسمی می انجامد.

همانطور که در جدول زیر مشاهده می کنید، ایران هم اکنون در زمره کشورهای دارای بالاترین تورم در جهان است. هرچند نرخ سود در کشور هم بالاتر از بسیاری از کشورهای جهان است اما هنوز تفاوت میان نرخ بهره و نرخ تورم در اقتصاد کشور منفی است. بدین معنا که تورم در اقتصاد ما حداقل 10 درصد بیش از نرخ سود است. یعنی نرخ بهره واقعی در اقتصاد کشور (نرخ بهره ای که از تفاوت نرخ بهره رسمی و نرخ تورم بدست می آید) منفی است. این نتیجه ای ندارد بجز فرار سرمایه ها به بخش های غیر رسمی، به بازار طلا و ارز و ایجاد آشفتگی هرچه بیشتر. همچنین این به معنای فساد در سیستم بانکی نیز هست. چرا که وقتی نرخ سود از نرخ تورم پایین تر باشد، تقاضا برای گرفتن وام افزایش می یابد بطوری که سیستم بانکی نمی تواند این تقاضا را پاسخ دهد و در نتیجه گرفتن وام تابع ارتباط، تابع رشوه و تابع متغیرهایی خواهد شد که مصداق بارز فساد مالی و اداری هستند.

در زیر نگاهی انداخته ایم به نرخ بهره و نرخ تورم در کشورهای مختلف. همانطور که ملاحظه می شود، ایران یکی از بالاترین تورم ها و نیز یکی از بالاترین نرخ های سود را دارد. اما از سوی دیگر ایران دارای کمترین نرخ بهره واقعی در دنیاست. به عبارت دیگر فاصله نرخ تورم از نرخ سود بانکی در ایران با اختلاف بیشتر از سایر کشورها است.

ایران با نرخ سود واقعی منفی 13 دارای کمترین نرخ سود واقعی در دنیاست و بعد از ایران پاکستان با منفی 5.5 و ونزوئلا با منفی 3.7 و عربستان با منفی 3.5 در رتبه های بعدی قرار می گیرند. این نشان می دهد که نظام بانکی در کشور ما نتوانسته است خود را با تحولات نرخ تورم در کشور هماهنگ کند و این عدم تعادل عظیم را پدید آورده است.

این امر همانطور که گفته شد، نتیجه ای جز فرار سرمایه ها از سیستم بانکی و فساد سیستماتیک را در پی ندارد. هرچند در سال گذشته بانک مرکزی اقدام به افزایش نرخ ها کرد اما این جدول نشان می دهد سرعت نرخ تورم بسیار بیشتر از سرعت بانک مرکزی است!

بنابراین این واقعیت که افزایش نرخ سود بانکی نیز نتوانست منابع را به سیستم بانکی هدایت کند، نه به دلیل عدم حساسیت مردم به افزایش نرخ سود بانکی، بلکه به دلیل این است که هنوز فاصله میان تورم و نرخ سود بانکی در ایران بسیار زیاد است و هنوز سپرده گذاری در بانک چندان معقول نیست.

شایان ذکر است منبع این آمار بانک جهانی، سایت های بانک های مرکزی کشورهای مختلف و نیز فکت بوک سی آی ای می باشد.