هجوم دوباره دلالان برای خرید ارز و سکه

دلار پس از یک هفته نوسان در سطحی پایین‌تر از سه هزار تومان بار دیگر به بالاتر از این رقم نقل مکان کرد. سکه نیز که تا مرز 900 هزار تومان تنزل کرده بود به یک میلیون تومان نزدیک شد. بر اساس گزارش‌های رسیده از بازار دلار دیروز تا 3150 تومان هم در ساعات میانی بازار افزایش یافت و نسبت به روز سه‌شنبه بیش از 110 تومان بالا رفت. بهای آن البته به مرور با نوسان‌های متوالی بین 3080 تومان تا 3150 تومان در نوسان بود و در ساعت 14 نرخ آن به طور متوسط در سطح 3100 تومان اعلام شد.

نوسان شدید قیمت و بی‌ثباتی در بازار تا ساعت 14 به حدی بود که تقریبا هر 15 دقیقه یک بار با قیمت‌های گوناگونی روبه‌رو می‌شد. بهای سکه نیز دیروز به طور هیجانی 60 هزار تومان گران شد. اغلب دلالان و صرافان سخنان روز گذشته رییس کل را عامل نوسان شدید قیمت اعلام کردند. روز گذشته رییس کل از رسیدن قیمت‌ها به کف سخن گفته بود و برخی این را نشانه‌ای برای حرکت رو به بالای قیمت‌ها عنوان می‌کنند. به گفته برخی فعالان تقاضا برای خرید در روز چهارشنبه افزایش یافت. تقاضایی که بخش بالایی از آن را دلالان تشکیل می‌دادند. به گفته برخی صرافان تعداد زیادی از دلالان شناخته شده برای خریدهای کلان وارد بازار شدند و افزایش تقاضای خرید آنان موجب بالارفتن قیمت دلار شد.

  
دو ارزیابی از یک موضع
سخنان رییس کل در خصوص اعلام کف قیمتی از سوی بازار به دو گونه تفسیر می‌شود برخی تعیین مرز اعلام شده را به شیوه وی موجب برهم خوردن روند عادی بازار می‌دانند.به اعتقاد این دسته سرازیر شدن دلالان و سفته بازان برای به هیجان واداشتن نرخ ارز در حالی با برداشت از سخنان سیف اتفاق افتاد که با کاهش بهای دلار تا مرز 2900 تومان، کم‌کم تقاضای وارد‌کنندگان اصلی را درپی داشت. وارد‌کنندگان مواد اولیه صنایع و بخش‌های تولیدی نیز با خوش‌بینی به تحولات پیش رو خود را آماده خریدها نیمه دوم سال می‌کردند. در واقع تقاضای واقعی با تعدیل قیمت ارز به مرور متوجه بازار می‌شد و درعوض دلالان و سفته بازان در پی یافتن بازاری غیر از سکه و ارز برای سرازیر کردن نقدینگی به آن بودند. در مقابل برخی معتقدند: روند حاکم در بازار روند عادی نبود و به شدت تحت‌تاثیر یک رویکرد خوش‌بینانه در خصوص حل چالش‌های ایران و غرب بود.از این رو نوسان‌های هیجانی حتی در صورتی که با کاهش قیمت همراه بود موجب جمع شدن فنر قیمت و آزاد شدن آن در شرایط تغییر رویکرد می‌شد.نمونه این اتفاق پس از نشست بغداد رخ داد.در حالی که سال قبل و پس از نشست استانبول قیمت ارز روند کاهشی شدیدی را آغاز کرد پس از نشست بغداد و کمرنگ شدن خوش‌بینی‌ها نرخ دلار در بازار با افزایش‌ها پی‌درپی و رکوردهای بی‌سابقه‌ای همراه شد.
سیاست دولت
سیاست عمومی دولت حرکت به سوی دلار تک نرخی است و اگر فرض کنیم که طبق سخنان رییس‌کل بانک مرکزی کف قیمت دلار باید محدوده بالای 3000 تومان باشد، باید به سرعت تکلیف ارز مبادله‌ای را روشن کرد یا اینکه هر روز از سوی بانک مرکزی نرخ‌های بالاتری برای ارز مبادله ای اعلام شود تا قیمت آن به کف قیمت مورد نظر رییس کل برسد. روز گذشته در حالی بهای دلار بازار فراتر از 100 تومان گران شد که بهای دلار مبادله ای تنها 29 ریال افزایش داشت.
البته شکی نیست که دلار ارزان اشتهای واردات کالاهای ساخته شده بنجل از شرق دور را دوباره بازخواهد گرداند و تولید داخلی را در مسیر آسیب‌های گذشته قرار خواهد داد؛ اما دولت برای ثبات در بازار باید برنامه‌های عملیاتی داشته باشد.
  ازاین رو با اینکه یکی از وظایف بانک مرکزی حفظ ارزش پول ملی است، باید به تعادل ایجاد شده در بازار برای قیمت ارز احترام گذاشت و نتیجه تقابل عرضه و تقاضا را پذیرفت اگرنه دوباره باید مانند روز گذشته شاهد تب گسترده خرید دلار و سفته‌بازی در کف خیابان‌ها باشیم. خوش بینی به بهبود شرایط اقتصادی و بازگشت اعتماد به بازار نباید از سوی بانک مرکزی یک تهدید تلقی شود. در عین حال نباید این سخن که حفظ ثبات بهتر از کاهش یا افزایش است را نیز از یاد برد. از منظر برخی کارشناسان البته اظهارنظر در خصوص میزان نرخ ارز در شرایط فعلی با نقدینگی 473 هزار میلیارد تومانی شاید به صلاح نباشد.
قضاوت زود هنگام بود
دبیرکل اسبق بورس در انتقاد از اظهارنظر رییس‌کل بانک مرکزی نرخ ارز را حبابی دانست و اظهارنظر وی را ناهماهنگ با وظایفش دانست. دبیرکل اسبق بورس در واکنش به اظهارات سیف رییس کل بانک مرکزی در خصوص اینکه در حال حاضر نرخ ارز در بازار به کف قیمت رسیده است و کاهش بیشتر آن به نفع کشور نیست، گفت: براساس اساسنامه بانک مرکزی این بانک حافظ ارزش پول ملی است و اینگونه اظهارنظرها از سوی رییس کل بانک مرکزی جای تامل دارد.احمد میرمطهری در گفت‌وگو با خبرآنلاین افزود: باتوجه به اینکه هنوز تحولات اقتصادی که در چندماه اخیر در کشور به وجود آمده در قدوقواره‌ای قوام نگرفته است که مبنای چنین اظهارنظرهایی باشد که قیمت ارز در حال حاضر در این نرخ مناسب است یا خیر؛ بنابراین این اظهارنظر یا هر اظهارنظری که در این زمینه صورت می‌گیرد به نظر می‌رسد زودهنگام است و آنچه گفته شده با وظیفه این بانک؛ یعنی حفظ ارزش پول ملی هماهنگی ندارد. وی در مورد وضعیت ارزی کشورگفت: با توجه به تغییراتی که در چند ماه اخیر در بازار ارز مشاهد می‌کنیم و این بازار در حال حاضر روند رو به کاهشی به خود گرفته است و در توضیح اینکه علت چیست؟، باید گفت بخشی از حباب‌هایی که در قیمت ارز وجود دارد ناشی از تعاملات سیاسی داخلی و خارجی است. دبیرکل اسبق بورس معتقد است: همواره به محض اینکه نشانه‌هایی از بهبود شرایط اقتصادی دیده می‌شود که منجر به آزادشدن درآمدهای ارزی ایران و برداشتن تحریم‌های بانک مرکزی شود قیمت ارز کاهش پیدا خواهد کرد و این نشان دهنده این است که اقتصاد ایران به طور بالقوه با توجه به اقدامات زیربنایی که از گذشته درآن صورت گرفته؛ ولی هنوز به بهره‌برداری کامل نرسیده است، می‌تواند ارزش ریال در کشور را بالاتراز اینکه امروز شاهد آن هستیم افزایش دهد.میرمطهری گفت: بنابراین تا زمانی که هنوز تحریم‌ها به طور کامل لغونشده یا اینکه بخش‌های مختلف اقتصادی که در سال‌های گذشته نیمه فعال شده‌اند آغاز به فعالیت نکرده باشند اظهارنظر در مورد وضعیت نرخ ارز یک قضاوت زود هنگام است .وی اظهار امیدواری کرد:باید به این نکته توجه داشت که با افزایش توان تولید نفت در داخل کشور که وزیر نفت نوید این امر را داده است و بسیار هم خبر خوشی است، نشان می‌دهد که وضعیت صادرات نفتی و غیره نفتی ایران بهتر خواهد شد که این امر در آینده منجر به افزایش ارزش پول ملی خواهد شد. دبیرکل اسبق بورس با اشاره به اینکه اثر رفع تحریم بیشتر در قیمت ارز و اقتصاد ملی نمایانگر می‌شود، گفت: این کار مقدمه‌ای است برای گشایش در اقتصاد ملی؛ بنابراین بیشتر باید از منظر اقتصاد به این گشایش نگاه شود. دبیر کل اسبق بورس در خصوص وضعیت رو به رشد بازار سهام نیز تاکید کرد: با افزایش میزان شاخص بورس، باید تمام بخش‌ها عکس‌العمل مشابهی از خود نشان دهد و اینکه مسائل در تعامل با خارج و گشایش‌های سیاسی به وجود می‌آید، باید تاثیر مشابهی در همه بخش‌ها دیده شود.
در بازارهای جهانی
روز گذشته، اما بهای طلا در بازارهای جهانی ضمن ثبت قیمت 1330 دلار ، به 1322 دلار رسید که نسبت به نرخ روز سه شنبه تقریبا 8 دلار افزایش ثبت کرد. بهای طلا در این روزها دوبار در مسیر گمانه‌زنی برای افت خرید اوراق قرضه توسط بانک‌های آمریکایی قرار گرفته است. در عین حال فروش توسط برخی بانک‌های مرکزی از جمله بانک مرکزی روسیه در یکی دو روز اخیر قیمت آن را تعدیل کرد. در این میان روند کاهش تنش در خاور میانه نیز که بر کاهش قیمت نفت نیز تاثیرگذاربوده را نیز نباید از نظر دور داشت. روز سه‌شنبه البته اعلام شد که قیمت منازل آمریکایی درماه جولای 1.8درصد افت داشته است. اعلام این نکته گمانه‌زنی برای کمک به اتخاذ یک تصمیم قاطع برای کاهش حجم محرک‌های اقتصادی در ماه اکتبر را تقویت می‌کند. این مسیر می‌تواند به کاهش قیمت طلا کمک کند.